هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸.۱۰.۱۲ بنا به پیشنهاد مشترک شماره ۴۹۶۵.۱۰۰۰۲ مورخ
۱۳۷۸.۹.۱۴ وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و‌کشور و تأیید شورای عالی شهرسازی و
معماری ایران و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،
آیین نامه نحوه‌بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و
ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور را به شرح زیر تصویب نمود:
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
آیین نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای
و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور
فصل ۱ـ تعاریف و طبقه بندی طرحها، اختصارها و مراجع بررسی و تصویب
ماده ۱ـ انواع طرحها
- طرح جامع سرزمین
این طرح در بند (۱) ماده (۱) قانون تغییر نام وزارت آبادانی و
مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب ۱۳۵۳ تعریف شده است .
- طرحهای کالبدی ملی و منطقه‌ای
با هدف مکانیابی برای گسترش آینده شهرهای موجود و ایجاد شهرها و شهرکهای جدید، پیشنهاد شبکه شهری‌آینده کشور یعنی اندازه شهرها، چگونگی استقرار آنها در پهنه کشور و سلسله مراتب میان شهرها به منظور تسهیل مدیریت سرزمین و امر خدمات‌رسانی به مردم و پیشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در کاربری‌های مجاز زمینهای سراسر کشور .
- طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه‌ای
این طرح در اجرای وظایف محول شده در قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و‌شهرسازی و تعیین وظایف آن ـ مصوب ۱۳۵۳ و تصویبنامه شماره ۷۰۹۷۱ . ت ۴۰۷ هـ مورخ ۱۳۷۳.۱۱.۵ هیأت وزیران، به منظور تدوین سیاستها‌و ارایه راهبردها در زمینه هدایت و کنترل توسعه و استقرار مطلوب مراکز فعالیت، مناطق حفاظتی وهمچنین توزیع متناسب خدمات برای ساکنان‌شهرها و روستاها در یک یا چند شهرستان که از نظر ویژگیهای طبیعی و جغرافیایی همگن بوده و از نظر اقتصادی، اجتماعی و کالبدی دارای ارتباطات‌فعال متقابل باشند، تهیه می‌شود.
- طرح مجموعه شهری
این طرح براساس مصوبه شماره .۹۸۶۰ ت ۱۵۳۱۱ هـ مورخ ۱۳۷۴.۸.۱۳ هیأت وزیران برای شهرهای بزرگ و شهرهای‌اطراف آنها تهیه می‌شود.
- طرح ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی
طرحی است که به منظور توسعه هماهنگ و موزون فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی از‌طریق توزیع مناسب جمعیت و استقرار بهینه خدمات در محیطهای روستایی و حمایت از اجرای آن تهیه می‌شود. محدوده هر یک از این طرحها در‌طرح ناحیه‌ای مربوط تعیین می‌شود.
- طرح جامع شهر
در بند (۲) ماده (۱) قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن ـ مصوب ۱۳۵۳تعریف شده است .
- طرح هادی شهر
این طرح طبق تعریف مندرج در بند (۴) ماده (۱) قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین‌وظایف آن ـ مصوب ۱۳۵۳ ـ عبارت از طرحی است که در آن جهت گسترش آتی شهر و نحوه استفاده از زمینهای شهری برای عملکردهای مختلف به‌منظور حل مشکلات حاد و فوری شهر و ارایه راه حلهای کوتاه مدت و مناسب برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی‌باشند، تهیه می‌شود.
- طرح تفصیلی
در بند (۳) ماده (۱) قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن ـ مصوب ۱۳۵۳ ـ‌تعریف شده است و از جمله شامل طرحهای زیر می‌باشد:
۸ـ۱ـ طرح بهسازی، نوسازی، بازسازی و مرمت بافتها: طرحهایی هستند که برای بهسازی، نوسازی و بازسازی محلات شهر اعم از قدیم، جدید و یا‌مسأله دار به عنوان طرح تفصیلی بخشی از بافت موجود شهر تهیه می‌شوند.
· 8ـ۲ـ طرح آماده سازی توسعه‌های جدید در شهرها: این طرحها شامل مجموعه عملیات لازم برای مهیا نمودن زمین جهت احداث مسکن و تأسیسات‌لازم ربوط مطابق قانون زمین شهری و آیین‌نامه‌های اجرایی آن است و به عنوان طرح تفصیلی توسعه‌های جدید شهری تهیه می‌گردد.
- طرح هادی روستا
عبارت از طرحی است که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای‌عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی، تولیدی، تجاری و کشاورزی و تأسیسات و تجهیزات و نیازمندیهای عمومی روستایی را حسب مورد در قالب‌مصوبات طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی یا طرحهای جامع ناحیه‌ای تعیین می‌نماید.
- طرحهای ویژه
عبارت از طرحهایی است برای بخشهایی از کشور که به علت وجود عوامل طبیعی یا ساخته شده و یا برنامه‌های جدید توسعه و‌عمران و تأثیراتی که در منطقه حوزه نفوذ خود خواهند گذاشت واجد ویژگی خاصی بوده و نیاز به تهیه طرح برای توسعه هماهنگ در محدوده حوزه‌نفوذ عوامل مذکور دارند، تهیه می‌شود.
- طرح شهرهای جدید
عبارتست از طرحهایی که برای ایجاد شهرهای جدید طبق تعریف ماده (۱) تصویبنامه شماره ۲۳۲۴۰ . ت ۲۷۶ هـ مورخ۱۳۷۱.۶.۲۵ در قالب طرحهای کالبدی ملی و منطقه‌ای و جامع ناحیه‌ای ضرورت و مکان ایجاد آنها با سقف جمعیتی و نوع فعالیت معین به تصویب‌شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خواهد رسید و متعاقب آن و مانند سایر شهرها بایستی برای آنها طرح جامع و تفصیلی تهیه شود.
- طرح شهرکهای مسکونی
طرحی که برای ایجاد یک مرکز جمعیتی جدید در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها با شرایط و ضوابط مندرج در‌بند (الف) ماده (۲) آیین نامه مربوط به استفاده از اراضی و احداث بنا و تأسیسات در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها ـ مصوب ۱۳۵۵ ـ تهیه می‌شود.
- طرح سایر شهرکها
طرحهایی که برای ایجاد شهرک غیر مسکونی با عملکرد خاص نظیر صنعتی، توریستی، تفریحی و… طبق مقررات و قوانین‌مربوط به آنها تهیه می‌شوند.